06.02 Zwerus de N en W. Overeem - fotoblad
06.02
Zwerus de Nooij geb Nijkerk 19-11-1826, overl Ede 28-2-1855 (verliet Nijkerk en verhuisde naar Ede)
1-12-1854 naar Ede x Willemina Overeem, geb 13-5- 1831, Lunteren overl 28-1- 1897 Ede
Zwerus kwam uit een gezin van 8 kinderen (6 jongens, 2 meisjes) en het moet voor vader Rijk (05.01) en moeder Hendrika een bittere pil geweest zijn dat hun oudste zoon moest trouwen en zo schande over de familie bracht. Ook de ouders van Willemina (Johannes Overeem en Elizabeth Lensink) zullen zo hun twijfels hebben gehad over de 25-jarige Zwerus, die hun 21-jarige dochter had verleid. Deze schande werd in elk geval later ook gevoeld door de dochters van Willem ("de tantes uit de Torenstraat"), die zich zo schaamden dat hun Vader Willem een "veurkiend" was, dat ze het trouwboekje van Zwerus en Willemina in de kachel hebben opgestookt. In elk geval leefde de toch wel zeldzame voornaam Zwerus voort in de familie De Nooij. Bron Johan de Nooij (bron 4)
Wat was de reden dat Zwerus niet meteen trouwde met Willemina? Misschien speelde de slechte verhouding tussen de grootouderparen van Willem een rol. Rijk de Nooij vond dat zwerus beneden zijn stand trouwde! Bron Johan de Nooij (bron 4)
Hieronder een 'transcriptie' van de huwelijkacte van Zwerus en Willemina.
Kon een man vroeger alleen trouwen als hij aan de Nationale Militie voldaan had? Is dat de reden dat ze niet eerder konden trouwen? Info Nationale Militie hieronder.
Proeve van Bekwaamheid van Zwerus de Nooij (1826-1855). Diverse lettertypen, Nijkerk ca 1840 “Zou iemand dan zondigen Die zoekt een plaats Die zoekt een plaats daar God niet ziet” [voorbeeld/model tekenkunst voor de ambachtschool of werkstuk, afgelegd voor het examen meester-schilder (bron: Johan Snoek, Govertz)] Het schilderstukje is in bezit van Johan dN Jacobuszoon.
(uit een familieblad van Dick Snoek)
Hieronder teksten uit het familiearchief van Zwerus de Nooij, Willemzn over Zwerus de Nooij en Wilemina Overeem
Toen Zwerus overleed, was er geen enkele sociale vooziening voor Willemina! Ze ging aan het werk op huize Kernhem, tot ze ongeveer 7 jaar late trouwde met de weduwmaar Gerrit van Raaij. Toen Wilhelmina 41 was, overleed Gerrit. Ze mocht wonen in een huis in Ede, dat eigenom was van haar zwager Hendrik Ordelman. Wat een uitkomst voor haar!
's ochtends hielp ze in het gezin van haar zoon Willem en at warm mee; 's middags ging ze weer naar huis. Zij was "een mens dat vol met grappen zat"; b.v., als zij bij Willem kwam, vroegen de kinderen wel eens: "Grootmoeder, wat heeft u meegebracht?" En dan zei zij: "Alleen een koude neus". Zij is overleden in de week dat Jacobus Wzn (08.2A.28H) is geboren, het was toen hartje winter, ze was 65 jaar oud. (Johan de Nooij, bron 4)
Kopie van deze brief kreeg Ria tijdens een familiereunie in 2009 van Johan de Nooij (geb 1943, Jacobuszn)
Hieronder een 'vertaling' van de teksten uit het militaire zakboekje van Zwerus de Nooi.
(mei 1846 - sept 1848; in die periode 9 maanden actieve dienst)
Vanmiddag heb ik me verdiept in de militaire dienst van Zwerus de Nooij (1826-1855) Alles bij elkaar heeft hij negen maanden in dienst gezeten, heeft hij zich in die tijd blijkbaar ontwikkeld tot een redelijke schutter, is hij nooit meer geworden dan soldaat en verdiende hij per dag het kapitale bedrag van 9,5 cent!
Hieronder heb ik de teksten van de eerste pagina's geheel opgeschreven. Die met boekhouding van zijn soldij en de door hem te betalen kosten voor uitrusting en dergelijke heb ik samengevat, omdat een aantal details slecht leesbaar zijn. Ook daarop volgens pagina's met betrekking tot zijn uitrusting heb ik niet volledig gespecificeerd, maar samengevat. Dries (Dries Touw, echtgenoot van Ria snoek, geb 1954)
**********************
Het militair zakboekje van Zwerus de Nooij
Folie 151 # 104
De Nooij
Milicien
******
1ste Regiment Infanterie
1ste Bataillon 2 Kompagnie
Letter B
Zakboekje van
De Nooij Zwerus
Milicien
Aan hem afgegeven door mij ondergeteekende , kommanderende de voorschreve kompagnie.
Op den 15. Mei 1846
von Römer
******************
Wanneer en op welke wijze bij het korps gekomen.
Den 30 April 1845 ingedeeld als milicien voor den tijd van vijf jaren zijnde loteling van de ligting van 1845 uit provincie Gelderland gemeente Nijkerk onder No 108
Reserve.
Den 15. Mei 1846 in activiteit
Den 5 Augt 1846 met onbepaald verlof
Op den 1e Sept 1847 bij het Korps terug
- - 30 - 1847 met onbepaald verlof
- - 15 Maart 1848 bij het Korps terug
- - 3 Sept 1848 met onbepaald verlof
[Dries: hij was dus 9 maanden in actieve dienst]
Bevordering bij het Korps.
Den 14 Julij 1846 in de 3 Klasse van het Schijfschieten
- 21 - - op 100 pas
- 25 - - - 150 -
- 28 - - - 200 -
- 31 - - - 250 -
- 2 Mei 1848 - 300 -
- 12 Junij 1848 in de 2 Klasse van het Schijfschieten
*********************
van de Nooij Zwerus
Zoon van Rijk .....
En van Hendrikje van de Pol
Geboren te Nijkerk Gelderland
Den 19 November 1826
Laatst gewoond te Nijkerk
Provincie Gelderland
Lang één el, 6 palmen, 2 duimen, 7 strepen
[door een ander toegevoegde omrekening:
Getypt:“...naast dit steldel werd het gebruik van de oude maten toegestaan, met dien verstande dat de el één meter was, de duim één centimeter en de streep één millimeter. De mijl was een kilometer, de roede tien meter.
Geschreven: Zwerus was dus ± 1,63 m.]
Aangezigt Ovaal
Voorhoofd Hoog
Oogen Blaauw
Neus Gewoon
Mond idem
Kin Rond
Haar Blond
Wenkbraauwen idem
Merkbare teekenen Geene
Heeft de kinderziekte gehad in het jaar [niet ingevuld]
Is gevaccineerd in het jaar 1827
Nummers:
Bij de Kompagnie, No. 712
Op de Contrôle, No. 277 [doorgehaald] 238 [idem] 204
Op hjet Stamboek, No. 14998
Op het Schuldboek, Folio 155 [doorgehaald] 110 [idem] 104
Loopende rekening over 1846. [=boekhouding]
2 incomplete pagina’s, met op de linkerpagina een gedetailleerde specificatie van de kosten van zijn militaire uitrusting en op de rechter de hem daarvoor toekomende vergoeding (zestien gulden).
De onderste regels ontbreken.
Nog twee incomplete pagina’s van dezelfde ‘loopende rekening’.
Links staan nog wat kleine uitgaven voor uitrusting bij het eind van zijn diensttijd in 1846. Dat zullen wel stukjes uitrusting zijn geweest, die na die periode moesten worden vervangen of aangevuld, zoals een linnen zak en een schouderlap (waaraan een epaulet wordt bevestigd), en de kosten van veranderingen daaraan (‘middenband afvijlen’)
Rechter pagina [hem toekomende bedragen]:
Transport 16,00
30 Junij
Van soldij ingehouden 1,01
Over het 2e kwartaal
47 dagen ad f 0,095 4,465
Blijft schuldig 11,355
31 Julij
Van de soldij ingehouden 0.65
Over het 3e kwartaal
27 dagen ad 0,095 2,365
8 dagen ad 0,005 0,04 2,605
Blijft schuldig 9,34
30 September
Van de soldij ingehouden 1,05
Over het 3e kwartaal
29 dagen ad 0.095 2,755
Blijft schuldig 5,535
[waardoor zou hij 8 dagen maar een halve cent hebben verdiend? Had hij misschien een straf opgelopen?]
Nog een dubbele pagina onkosten en uitgaven, maar nu uit 1848. Geheel vergelijkbaar met voorgaande pagina’s, maar slechter leesbaar. Hij verdiende nog steeds even ‘veel’.
De laatste pagina’s uit het kasboek. De interessante laatste kostenpost is grotendeels onleesbaar. Hij vertrok met f 3,64...
*********
Incomplete staten van de prijzen van zijn uitrustingsstukken en van de afschrijving daarop in de loop van zijn diensttijd.
Links: hem uitgereikt ransel en bewapening plus de boekhoudkundige levensduur van elk onderdeel en de ouderdom ervan bij uitreiking. Hij kreeg een geweer met bajonet en toebehoren.
Rechts: specificatie van de uitrustingsstukken, die hij mee naar huis kreeg als hij ‘met onbepaald verlof’ ging: het zakboekje, kleding, schoenen, twee handdoeken en wat toebehoren (schaartje, kam en ‘kledingklopper’)
tekeningen van Zwerus 1846
(hij zat in die tijd regelmatig in militaire dienst)
Links: door Zwerus dN geschilderd in 1846
rechts:
brandewijnkan Fam Overeem
Deze Zwerus (14-6-1886 - 24-3-1964) is een zoon van Willem de Nooij en Maria Doornebal. Hij staat hier op de foto met zijn oma, Willemina Overeem (echtgenote van Zwerus de Nooij (1826-1855)
Familiekroniek de Nooij – afkomst via linkjes onderaan de pagina doorklikken naar volgende pagina's en fotoblad
Familiekroniek de Nooij – afkomst via linkjes onderaan de pagina doorklikken naar volgende pagina's en fotoblad